Cách sử dụng Pipet trong phòng thí nghiệm đúng cách

Cách sử dụng Pipet trong phòng thí nghiệm đúng cách

Trong công việc ở phòng thí nghiệm dụng cụ quen thuộc và hay được sử dụng nhất là pipet. Do yêu cầu về an toàn trong phòng thí nghiệm, cách sử dụng pipet theo phương pháp cổ điển là sử dụng mồm để hút dung dịch qua pipet đã được nghiêm cấm, thay vào đó là các loại trợ pipet bằng điện, quả bóp bằng cau su, hệ thống pipet bán tự động. Cho đến nay, có rất nhiều loại pipet nhưng có thể chia ra thành 3 loại chính:

1. Pipet pasteur bằng thủy tinh không chia vạch;
2. Pipet chia vạch bằng nhựa hoặc bằng thủy tinh;
3. Pipet bán tự động một kênh và nhiều kênh.

Để làm tốt các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm, cần phải hiểu cách dùng và bảo quản các loại dụng cụ này, đặc biệt đối với các pipet bán tự động cần biết cách kiểm tra phát hiện những sai số của pipet để kịp thời chỉnh lý.

1. PIPET PASTEUR

Pipet pasteur chất liệu bằng thủy tinh: bình thường, đầu hút pipet thường được hàn kín bằng nhiệt, khi sử dụng phải dùng kẹp bẻ một phần đầu hút pipet rồi mới tiếp nối pipet vào quả bóp cau su hoặc trợ pipet để sử dụng. Sau sử dụng loại pipet này có thể sấy khử trùng rồi hủy bỏ, hoặc có thể rửa làm sạch, thể kéo lại đầu hút pipet và làm kín lại bằng nhiệt để tái sử dụng.

2. PIPET CHIA VẠCH

 2.1. Pipet chia vạch chất liệu bằng thủy tinh (tái sử dụng sau quy trình rửa)

2.1.1. Cách sử dụng pipet với quả bóp cao su hoặc trợ pipet

2.1.2. Rửa pipet và các quy trình cần thực hiện để tái sử dụng

2.2. Pipet chia vạch chất liệu bằng nhựa đã vô trùng (sử dụng một lần)

– cách sử dụng như pipet chia vạch chất liệu bằng thủy tinh: lấy ra khỏi bao giấy, sử dụng, sấy khử trùng rồi hủy.

3. PIPET BÁN TỰ ĐỘNG

3.1. Cách sử dụng (pipet Eppendorf)  

 3.1.1. Cách cầm pipet

(a) Cái móc: cầm Pipet nghiêng về một phía hơi cách lỏng lẻo trên sống bàn tay khi không sử dụng, như vậy sẽ làm cơ tay ít bị quá sức.

(b) Cầm chặt bằng cả bàn tay. Tránh cầm pipet quá chặt để giảm mỏi cơ tay và cơ vai sau khi sử dụng pipet lâu.

(c) Để lộ phần ghi số thể tích: có thể nhìn trong suốt thời gian để có thể kiểm soát thể tích lấy ngay cả khi đang sử dụng.

(d) Nút bật lớn: để một khoảng cách thuận lợi trong khoảng với của ngón tay cái và có một diện tích bề mặt rộng để làm giảm mỏi ngón tay cái.

 3.1.2. Cách lấy mẫu

Phương pháp lấy mẫu có thể đa dạng tùy theo các loại dung dịch khác nhau, trên thực tế có hai cách lấy mẫu được minh hoạ dưới đây.

3.1.2.1. Cách lấy mẫu theo chiều xuôi (Forward method) 

1                       2                         3                         4                       5

1. Cầm pipet ở tư thế thắng đứng.
2. Ấn tới nấc dừng thứ nhất. Nhúng đầu pipet tip khoảng 3 – 4 mm vào dung dịch.
3. Thả pittông ra từ từ.
4. Để cho mẫu, ấn tới nấc dừng thứ nhất.
5. Chuyển tất cả phần còn lại của chất lỏng ở đầu pipet tip ra, ấn tới nấc dừng thứ hai (để phụt hết dung dịch ra khỏi pipet tip).

3.1.2.2. Cách lấy mẫu theo chiếu ngược lại (Reverse method) 

                                                                             1                               2                                  3                                  4          

• Cầm pipet ở tư thế thắng đứng.
• Ấn tới nấc dừng thứ hai. Nhúng đầu pipet tip khoảng 3 – 4 mm vào dung dịch.
• Thả pittông ra từ từ.
• Để cho mẫu, ấn tới nấc dừng thứ nhất. Loại bỏ phần dung dịch còn lại ở pipet tip.

3.1.3. Kiểm tra việc lấy mẫu vào pipet tip

3.1.3.1. Kiểm tra với pipet bán tự một kênh

3.1.3.2. Kiểm tra với pipet bán tự động nhiều kênh

3.1.3. Cách cho mẫu

3.1.3.1. Cách cho mẫu vào ống nghiệm

– Không thao tác quá nhanh tránh tạo khí dung, tạo bọt.

3.1.3.2. Cách cho mẫu vào bản nhựa

3.2. Cách kiểm tra độ chính xác